Jak chronić ptaki podczas termomodernizacji budynków i innych prac budowlanych?

Dlaczego inwestycje budowlane stanowią zagrożenie dla chronionych gatunków oraz ich siedlisk? Termodernizacje, remonty a ptaki i nietoperze – jakie zagrożenia mogą spowodować dla tych zwierząt?

Na przestrzeni wieków, człowiek wraz z rozwojem cywilizacji i związaną z tym różnorodną działalnością coraz intensywniej oddziaływał na inne organizmy żywe.

Nie inaczej jest w przypadku szeroko rozumianego budownictwa. Istnieje cała grupa gatunków, głównie ptaków i nietoperzy (w zdecydowanej większości prawnie chroniona, szerzej omówimy je w osobnym wpisie) na którą właśnie ten konkretny typ działalności wywarł znaczny wpływ. Co ciekawe, nie zawsze jest to oddziaływanie negatywne.

Jak już wcześniej wspomniano, omówieniem gatunków wykorzystujących obiekty budowlane jako siedlisko bytowania zajmiemy się później. Zastanówmy się tymczasem dlaczego prace remontowe, których celem jest poprawa warunków bytowych człowieka może jednocześnie spowodować zagładę innych organizmów.

Dlaczego prace remontowe, których celem jest poprawa warunków bytowych człowieka może jednocześnie spowodować zagładę dla ptaków i nietoperzy żyjących w miastach.

Takie miejsca jak szczeliny w płytach, wnęki okienne, przestrzenie w stropodachu, rynny, wywietrzniki, często na co dzień niezauważane, są siedliskiem bytowania dla wielu gatunków ptaków i nietoperzy. Prace termomodernizacyjne najczęściej wiążą się z bezpowrotną likwidacją tych elementów, a co za tym idzie, mogą doprowadzić (zwłaszcza, jeśli są prowadzone w nieodpowiednim okresie) nie tylko do śmierci poszczególnych osobników, ale również całkowitego zaniku ich przestrzeni bytowej.

Siedem miejsc w których najczęściej miejsce schronienia znajdują ptak i nietoperze to:

1. szczeliny w płytach,
2. otwory dylatacyjne,
3. wnęki okienne,
4. przestrzenie w stropodachu,
5. rynny,
6. wywietrzniki,
7. szczeliny pod parapetami

Najogólniej rzecz ujmując, opinia ornitologiczna i opinia chropterologiczna ma posłużyć  takiemu przeprowadzeniu inwestycji, aby nie doprowadzić do sytuacji niszczenia gniazd lub siedlisk ptaków. Jej wykonanie każdorazowo poprzedza  rzetelna analiza terenowa, a inwestor jest zobligowany do jej wykonania m.in. na podstawie poniższych aktów prawnych:

Przepisy prawne regulujące i nakładające na inwestora obowiązek wykonania opinii przyrodniczej przed rozpoczęciem prac związanych z termomodernizacją budynku:

• § 8 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 7 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2014 r. poz., 1348), mówi, że usuwanie gniazd ptasich jest dopuszczalne z obiektów budowlanych w okresie od 16 października do końca lutego, jeżeli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub sanitarne.
• Zgodnie z art. 181 § 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 ze zm.), zabicie objętego ochroną gatunkową ptaka stanowi istotną szkodę przyrodniczą jest przestępstwem zagrożonym karą pozbawienia wolności do lat 2. Jeśli zniszczenia zwierząt dokonano w znacznych rozmiarach jest ono kwalifikowane z art. 181 § 1 kodeksu karnego i zagrożone karą pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5
• Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. 2013 r. poz. 856) zakazuje niehumanitarnego i nieuzasadnionego zabijania zwierząt oraz znęcania się nad nimi, nakładając w art. 35 za takie działanie sankcję grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku (w przypadku szczególnego okrucieństwa - do lat 2).  Do takiej sytuacji może dojść np. w przypadku zamurowania żywego zwierzęcia.